სოციოლოგია
ეთნოგრაფია
ისტორიული მეცნიერების დარგი, რომელიც შეისწავლის მსოფლიოს ხალხთა შემადგენლობას, წარმომავლობასა და კულტურულ–ისტორიულ ურთიერთობებ
ეთნოლოგია
იგივეა, რაც ეთნოგრაფია, ზოგიერთი მეცნიერი ე–ს განიხილავს მეცნიერები
ეთნოსი
ეკლესია
ძველ საბეძნეთში სახალხო კრების ყველაზე უფრო გავრცელებული სახელწოდება. დემოკრატიულ პოლისებში (მაგ. ათენში, ძვ.წ.
ეკოლოგიური კრიზისი
ბუნებრივი გარემოს მიმართ ადამიანის, სოციუმის მძარცველური, ცალმხრივი, პრაგმატული დამოკიდებულების შედეგად ბუნებრივი ბალანსის, წო
ეკონომიკა
1. მატერიალური და ადამიანური რესურსების ორგანიზებულად მართვა დოვლათის წარმოების პროცესში; 2.
ეკონომიკური სოციოლოგია
განისაზღვრება როგორც სოციოლოგიური თეორიული მოდელებისა და ცვლადების გამოყენება იმ კომპლექსური საქმიანობის მიმართ, რომელიც დაკავ
ელიტა
მცირერიცხოვანი სოციალური ჯგუფი, რომლის წარმომადგენლებსაც უკავიათ წამყვანი და პრივილეგირებული პოზიციები საზოგადოებრივი ცხოვრები
ემერჯენტული თვისებები
ტალკოტ პარსონის მიერ სოციალურ სისტემათა ანალიზისათვის შემოტანილი ცნება.
ემპათია
გაგება უნარი იმისა, რომ გაგებულ იქნეს სხვა ადამიანთა ქცევა და ატიტუდები, რომდენადაც ისინი საკუთარ გამოცდილებაში შეიძლება არსებ
ერგონომიკა
დისციპლინა, რომელიც კომპლექსურად შეისწავლის ინდივიდის ფუნქციურ შესაძლებლობებს ტექნიკურ საშუალებათა გამოყენებასთან დაკავშირებით
ერთგანზომილებიანი ადამიანი
კონცეფცია, თეორია, რომელმაც სახელწოდება მიიღო ჰ. მარკუზეს ამავე სახელწოდების წიგნის მიხედვით (1964).
ერთობა (სოციალური)
ადამიანთა შედარებით მყარი ერთობლიობა, რომელიც გამოირჩევა მეტ-ნაკლებად ერთნაირი ნიშნებით (ცხოველმოქმედების ყველა ან ზოგიერთი ას
ეროვნული ხასიათი
ეთნოფსიქოლოგიის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი კატეგორია, რომელიც გულისხმობს სხვადასხვა ეთნოსებისათვის სპეციფიკური ე.ხ.-ის არსებობას.
ეროსი და თანატოსი
ფროიდის თეორიაში ძირითადი ინსტინქტები. ე. აღნიშნავს თვითშენახვაზე მიმართულ ინსტინქტთა ერთობლიობას.
ესენციალიზმი
თვალსაზრისი, რომელიც უარყოფს ცოდნის კონვენციურ ან რელატიურ ხასიათს და აღიარებს, რომ ფილოსოფიას ან მეცნიერებას შეუძლია მიაღწიოს
ეტალონური ცვლადები
ტექნიკა, დაკავშირებული კომპარატულ ანალიზთან, როდესაც ხდება ორი საზოგადოების სპეციფიკური ასპექტების შედარება, რათა დადგინდეს მა
ეტიკური და ემიკური მიდგომები
კულტურათა საკვლევი მიდგომები. ტერმინები ეკუთვნის ლინგვისტ კ.
ექსპერიმენტი
ცდა. მეცნიერებაში არის ობიექტური სინამადვილის შემეცნების ერთ–ერთი ფორმა. ის სოციოლოგიური გამოკვლევის მნიშვნელოვანი მეთოდია.
ექსპერტი
გამოცდილი, კონმპეტენტური პირი, რომელსაც კვლევის ობიექტთან დაკავშირებულ სფეროში ცოდნა და გამოცდილება აქვს.
ვალიდურობა
კვლევის ინსტრუმენტების (ოპერაციონალიზებული ცნებების, გასაზომი ოპერაციებისა და ექსპერიმენტების) დასაბუთებულობა და ადეკვატურობა.
ვერიფიკაცია
პროცედურა, რომელიც დაკავშირებულია მსჯელობის ან ჰიპოთეზის ჭეშმარიტები
ვიქტიმოლოგია
კრიმინოლოგიის სფერო, რომელიც შეისწავლის დანაშულის მსხვერპლის როლს დანაშაულში.
ვულგარული მატერიალიზმი
XIX ს–ის ბურჟუაზიული ფილოსოფიის მიმდინარეობა, რომლის აღმოცენება დაკავშირებულია ამ საუკუნის უდიდეს აღმოჩენებთან ბუნებისმეტყველე
ზნე–ჩვეულებები
ვებერის თანახმად, ერთგვაროვანი და განმეორებადი მოქმედებები, რომლებიც ორიენტირებულია განსაზღვრულ წესებზე, ნორმებსა და მაქსიმებზ
თავისუფალი დროის სოციოლოგია
თავისუფალი დრო განისაზღვრება როგორც დრო, რომელიც რჩება ინდივიდს ანაზღაურებადი სამუშაოს შესრულებისა და საკუთარი თავისა და გარემ
თავისუფლება
პრაქტიკული ფილოსოფიისა და პოლიტიკის მთავარი ცნება.
თაობა
სოციალურ-ასაკობრივი კატეგორია, ნომინალური ჯგუფი. ეს ტერმინი სხვადასხვა მნიშვნელობით გამოიყენება.
თეთრსაყელოიანები
ტერმინი გამოიეყენება საინჟინრო–ტექნიკური პერსონალის, კანცელარიების, ბანკებისა და ამ ტიპის სხვა დაწესებულებების მოსამსახურეთა ა
თვითმკვლელობა
საკუთარი სიცოცხლის ხელყოფა. თ–ის სოციოლოგიური ანალიზის მრავალრიცხოვან ცდათაგან ყველაზე ღირებული დიურკემისეულია. მან თ.
თინეიჯერი
(სწორია ტინეიჯერი) ყმაწვილი, გარდამავალი ასაკის (13–19 წლის) ვაჟი ან გოგონა.
იარლიყების "მიკერების" თეორია
ახდენს იმ სოციალური პროცესების ანალიზს, როდესაც გარკვეულ მოქმედებებს, ინდივიდებს ან ჯგუფებს მიაწერენ („აკერებენ“) პოზიტიურ ან
იდეალური ტიპი
ტერმინი სოციოლოგიაში (საერთოდ, სოციალურ მეცნიერებებში) შემოტანილია მაქს ვებერის მიერ.
იდენტობა
თავისთავადობის შეგრძნება, რომელიც ბავშვს უყალიბდება ზრდის პროცესში, „მე“–ს შედარებით მყარი, უწყვეტი განცდა საკუთარი თავისა; ეს
იდი, ეგო, სუპერ–ეგო
ფროიდისეული ფსიქიკური აპარატის კომპონენტები. ყველა მათგანს თავისი ფუნქცია და პრინციპი აქვს. ი.
იდიოგრაფიული და ნომოთეტური მეთოდი
შემეცნების ორი სხვადასხვა (ურთისერთსაპირისპირო) მეთოდი, რომლებმაც ლოგიკურ–თეორიული დასაბუთება მიიღო ბადენის ნეოკანტიანური სკოლ
ინდექსი
სპეციალურად შექმნილი რაოდენობრივი მაჩვენებელი, რომელიც აღნიშნავს კავშირს, ინდიკატორების კომბინაციას, გარკვეული ჰიპოთეზის შემოწ
ინდივიდუალიზმი
მსოფლმხედველობრივი პოზიცია, ქცევის პრინციპი, რომელიც ინდივიდს აბსოლუტური ღირებულების სახით გამოარჩევს.
ინდუიზმი
ინდოეთში ყველაზე გავრცელებული რელიგია, ბრაჰმანიზმის გადამუშავებული სახე, ერთ–ერთი უძველესია დიდ რელიგიებს შორის. ჩაისახა ძვ.
ინდუსტრიალიზაცია
ტერმინი პირველად შემოიტანა სენ–სიმონმა.
ინდუსტრიული საზოგადოება
ტერმინი გამოიყენება ეკონომიკური ორგანიზაციისა და სოციალური წესრიგის განსაკუთრებული ფორმის აღსაწერად.
ინდუსტრიული სოციოლოგია
გამოყენებითი სოციოლოგიის დარგი, რომელიც სწავლობს ტექნოლოგიის განვითარების შედეგებს სოციალურ სამყაროში და წარმოების პროცესში წა
ინტელიგენცია
ადამიანთა საზოგადოებრივი ფენა, რომლის პროფესიულ საქმიანობასაც გონებრივი, უმთავრესად რთული, შემოქმედებითი შრომა შეადგენს.
ინტერესი
1. სუბიექტის მიმართება მისთვის მნიშვნელოვან ობიექტთან, დაკავშირებული მოთხოვნილებათა დაკმაყოფილებასთან, სარგებლობასთან. 2.
ინტერვიუ
მიზანმიმართული საუბარი, რომლის ამოცანაა პროგრამით გათვალისწინებულ კითხვებზე გაცემული პასუხების საშუალებით საჭირო ინფორმაციის მ
ინტერვიუერი
პირი, რომელიც ატარებს ინტერვიუს.
ინტერნალიზაცია (სოციოლოგიაში)
პროცესი, რომლის დროსაც სოციალური ღირებულებები, ნორმები და იდეები ინდივიდების მიერ ჩაითვლება როგორც მათი საკუთარი და აღიქმება რ