Zurab Davitashvili
მოლაპარაკება
საერთაშორისო ურთიერთობების აქტორთა პირდაპირი კონტაქტი ყველა მხარისათვის მისაღები შეთანხმების მისაღწევად.
მსოფლიო ომი
ომის განსაკუთრებული სახე, როცა შეიარაღებულ დაპირისპირებაში ჩაბმული აღმოჩნდე
მსოფლიო პოლიტიკა
ეს ტერმინი ზოგჯერ საერთაშორისო ურთიერთობების ან საერთაშორისო პოლიტიკის სინონიმად გამოიყენება.
მულტილატერალიზმი
სამი ან მეტი სახელმწიფოს კოორდინირებული ურთიერთობა გარკვეული პრინციპების შესაბამისად. როგორც პოლიტიკა, მ.
მულტიპოლარობა
საერთაშორისო სისტემის ტიპი, როცა სისტემაში აშკარად დომინირებს სამი და მეტი პოლუსი.
მშვიდობა
ერთ–ერთი სამი ძირითადი მდგომარეობიდან მსოფლიო პოლიტიკაში: ომი, „არაომი“ და მშვიდობა.
ნაციონალიზმი
ეს ტერმინი ორი ძირითადი მნიშვნელობით გამოიყენება - როგორც იდეოლოგია და როგორც გრძნობა.
ნეიტრალიტეტი
ნეიტრალიზმისაგან (მიუმხრობლობისაგან) განსხვავებით სახელმწიფოს სამართლებრივი სტატუსია, რომელიც ითვალისწინებს მთელ რიგ ვალდებულე
ნეოლიბერალიზმი
საერთაშორისო ურთიერთობების თეორიაში დღეს გავრცელებული ერთ-ერთი პარადიგმული მიდგომა, იგივე ნეოლიბერალური ინსტუტუციონალიზმი.
ომი
ორგანიზებული შეიარაღებული ბრძოლა, რომელსაც შეიძლება აწარმოებდნენ სახელმწიფოები, ეროვნულ–განმათავისუფლებელი ბრძოლის მონაწილე ხა
პანნაციონალიზმი
ნაციონალიზმის ერთ-ერთი სახეობა, რომელიც სხვა სახეობებისაგან განსხვავებით თავისი შინაარსით ტრანსნაციონალურია და მიზნად ისახავს
პერიფერია
ამ ტერმინით ლიტერატურაში გამოხატავენ მესამე სამყაროს ანუ განვითარებად ქვეყნებს, რომლებიც უპირისპირდებიან „ბირთვს“ - განვითარებ
პოლიტიკური იდეალიზმი
ზოგჯერ უწოდებენ, აგრეთვე, „პოლიტიკურ უტოპიზმს“, „პოლიტიკურ რაციონალიზმს“ ან „პოლიტიკურ ლიბერალიზმს“.
პოლიტიკური რეალიზმი
საერთაშორისო ურთიერთობათა მეცნიერებაში ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული თეორია, რომლის მიხედვით საერთაშორისო ურთიერთობებში ძირითა
პრევენციული დიპლომატია
დიპლომატიური ქმედება, რომელიც წინასწარ ხორციელდება მოსალოდნელი კრიზისის თავიდან აცილების ანდა შეზღუდვის მიზნით. პ.
პროპაგანდა
პოლიტიკის ერთ-ერთი ძირითადი ინსტრუმენტი, მიზნად ისახავს შექმნას და განამტკიცოს ისეთი საზოგადოებრივი აზრი, რომელიც ხელსაყრელი ი
რეპატრიაცია
იმ პირთა დაბრუნება სამშობლოში, რომლებიც სხვადასხვა იძულებითი გარემოების გამო სხვა სახელმწიფოს ტერიტორიაზე იმყოფებოდნენ. რ.
საგარეო პოლიტიკა
სახელმწიფოს მხრიდან სხვა სახელმწიფოებთან ქმედებებისა და უკუქმედებების ერთობლიობა, რომელიც შიდა სახელმწიფოებრივი და საერთაშორის
საგარეო პოლიტიკის ინსტრუმენტები
ხერხებისა და საშუალებების ერთობლიობა, რომელთა მეშვეობითაც სახელმწიფო ახორციელებს თავის საგარეო პოლიტიკას.
საერთაშორისო კონფერენცია
დროებითი საერთაშორისო ორგანო, რომელიც მოწვეულია გარკვეული საკითხის (საკითხების) განსახილველად და შეთანხმებული გადაწყვეტილების
საერთაშორისო კონფლიქტი
საერთაშორისო ურთიერთობათა გამწვავების უკიდურესი ფორმა, რასაც ზოგჯერ შეიარაღებული შეტაკება მოჰყვება.
საერთაშორისო მიგრაცია
მოსახლეობის მასობრივი გადაადგილება სახელმწიფოებს შორის, რომელიც საგრძნობლად ცვლის განსახლების საერთო სურათსა და ცალკეული ქვეყნ
საერთაშორისო მორალი
სოციალური ქცევის წესების ერთობლიობა, აღიარებული სახელმწიფოთა საერთაშორისო
საერთაშორისო პოლიტიკა
ერთი მნიშვნელობით იგივეა, რაც საერთაშორისო პოლიტიკური ურთიერთობები და ამდენად, საერთაშორისო ურთიერთობების ერთ–ერთი შემადგენელი
საერთაშორისო სამართალი
ტერმინი შემოტანილ იქნა 1780 წელს ინგლისელი მეცნიერის ჯერემი ბენთამის მიერ.
საერთაშორისო სისტემა
სისტემა, რომლის შემადგენელი ელემენტებია საერთაშორისო ურთიერთობათა სუბიექტები (პირველ რიგში, სახელმწიფოები).
საერთაშორისო ტერორიზმი
საერთაშორისო ხასიათითის დანაშაულის ნაირსახეობა.
საერთაშორისო ხელშეკრულება
ორი ან რამდენიმე სახელმწიფოს ან სხვა სუბიექტების შეთანხმება უფლებათა და ვალდებულებათა ჩამოყალიბების, შეცვლის ან გაუქმების შესა
სამანდატო ტერიტორია
გერმანიის ყოფილი კოლონიებისა და ოსმალეთის სამფლობელოების ზოგადი სახელწოდება, რომლებიც პირველ მსოფლიო ომში გერმანიისა და ოსმალე
სასიცოცხლო სივრცე
გერმანული გეოპოლიტიკის ერთ–ერთი ძირითადი ცნება, რომლის მიხედვითაც, ერს და, შესაბამისად, მის სახელმწიფოს ნორმალური განვითარების
სახელმწიფოცენტრიზმი
სახელმწიფოცენტრული მიდგომა საერთაშორისო ურთიერთობებში, რომელიც სახელმწიფოებს განიხილავს, როგორც საერთაშორისო ურთიერთობების დომ
სეცესია
სეპარატიზმის უკიდურესი ფორმა, რომელიც მიზნად ისახავს გარკვეული ტერიტორიის სრულ პოლიტიკურ გამოყოფას არსებული სახელმწიფოდან და ა
სუვერენიტეტი
უფლება სრულ პოლიტიკურ უზენაესობაზე. საერთაშორისო სისტემაში ს.
ტრანსნაციონალიზმი
ტერმინი წარმოიქმნა ზედსართავიდან ტრანსნაციონალური, რომელიც პირდაპირი მნიშვნელობით ერსმიღმიერს (სახელმწიფოსმიღმიერს) ნიშნავს.
ტრანსნაციონალური კორპორაცია (ტნკ)
ეკონომიკური პროფილის დიდი საერთაშორისო კომპანიები, რომლებიც კონტროლს უწევენ მსოფლიო მეურნეობის ერთ ან რამდენიმე დარგს.
უნივერსალური სისტემა
საერთაშორისო სისტემის ერთ–ერთი ტიპი მ. კაპლანის ტიპოლოგიით. უ.ს. რეალურად არარსებული, ჰიპოთეზური ტიპია.
უნიპოლარიზმი
საერთაშორისო სისტემის ტიპი ერთი დომინანტი აქტორით, რაც სისტემას ერთპოლუსიანად აქცევს.
ცივი ომი
ტერმინი, რომლითაც აღინიშნებოდა მწვავე პოლიტიკური და იდეოლოგიური დაპირისპირება, ერთი მხრივ, აშშ–სა და დასავლეთის სხვა წამყვან ს
ცივილიზაციათა შეჯახება
კონცეფცია, რომელიც ეკუთვნის ცნობილ ამერიკელ მეცნიერს სამუელ ჰანტინგტონს და გამოხატულია 1993 წელს ჟურნალ „ფორინ აფეარზ–ში“ გამო
ძალთა წონასწორობა
ერთ–ერთი უძველესი და უმთავრესი კონცეფცია საერთაშორის
ხელშეკრულება
საერთაშორისო ურთიერთობებში ყველაზე ფართოდ გავრცელებული ტერმინი, რომელიც გულისხმობს სახელმწიფოთა შორის დადებულ იურიდიულად სავალ
ჯაშუში
პირი, რომელიც მტრის მიერ დაკავებულ ტერიტორიაზე ფარულად მოქმედებს და ცდილობს შეაგროვოს ცნობები მოწინააღმდეგის გეგმებისა და მისი
ჰეგემონიზმი
სახელმწიფოს პოლიტიკა, რომელიც მიზნად ისახავს მსოფლიო ან რეგიონალურ ბატონობას, სხვა ქვეყნების დამორჩილებასა და მათთვის საკუთარი