იარლიყების "მიკერების" თეორია

Error message

  • Deprecated function: Array and string offset access syntax with curly braces is deprecated in include_once() (line 20 of /var/www/dictionary.css.ge/public_html/includes/file.phar.inc).
  • Warning: "continue" targeting switch is equivalent to "break". Did you mean to use "continue 2"? in include_once() (line 1387 of /var/www/dictionary.css.ge/public_html/includes/bootstrap.inc).
  • Deprecated function: implode(): Passing glue string after array is deprecated. Swap the parameters in drupal_get_feeds() (line 394 of /var/www/dictionary.css.ge/public_html/includes/common.inc).
Labeling Theory

ახდენს იმ სოციალური პროცესების ანალიზს, როდესაც გარკვეულ მოქმედებებს, ინდივიდებს ან ჯგუფებს მიაწერენ („აკერებენ“) პოზიტიურ ან ნეგატიურ თავისებურებებს, ანუ სტერეოტიპებს. ამ მიდგომამ გავლენე მოახდინა დევიაციის სოციოოგიაზე. ი.მ. თ–ის კლასიკური დახასიათება ეკუთვნის ჰოვარდ ბეკერს, რომელიც ამტკიცებდა, რომ ქმედებები თავისთავად არც ცუდია და არც კარგი: ნორმალურობა და დევიანტობა სხვა არაფერია, თუ არა სოციალურად განსაზღვრული თვისებები. ამდენად, დევიაცია უფრო მეტად არის არა მოქმედების თვისება, არამედ სხვათა მიერ მიწერილი წესები და სანქციები „კრიმინალების“ მიმართ. ი.მ. თ. განავითარა „ჩიკაგოს სკოლამ“ კერძოდ, სიმბოლურმა ინტერაქციონიზმმა. ამ უკანასკნელმა გამოიკვლია ნეგატიური იარლიყების გავლენა ინდივიდთა თვითცნობიერებაზე, განსაკუთრებით, დევიანტური იდენტურობის, დევიანტური კარიერის და დევიანტური სუბკულტურების განვითარებაზე. ვინ ახდენს იარლიყის „მიკერებას“? როგორც წესი, მოქმედების ამა თუ იმ ტიპის კრიმინალიზაცია ხდება მოსამართლეების, მედიის, პოლიციის და სხვა, ე.წ. „სოციალური კონტროლის აგენტების“ მიერ, რაც აქტორებს უბიძგებს იმისაკენ, რომ მოახდინონ მათი ინდივიდუალური აქტივობის კორექტირება და გაიზიარონ დევიანტური სუბკულტურების ღირებულებები, რომელთაც „იარლიყების მიკერების“ პროცესი თავად ქმნის. ამ თეორიას სხვადასხვა კუთხით აკრიტიკებენ. კრიტიკა, ძირითადად, მიმართულია იმისაკენ, რომ იარლიყების „მიკერების“ გავლენას მიენიჭა უკიდურესად დეტერმინაციული ხასიათი და უარყოფილია ინდივიდის წინასწარი ფსიქიკური განწყობის მნიშვნელობა დევიაციის ახსნისას. ეს თეორია ივიწყებს იმასაც, რომ აქტორებს აქვთ მორალური არჩევანის შესაძლებლობა და, ამდენად, თავისუფლება ამა თუ იმ ქცევის დევიანტურად ჩათვლის, მით უფრო, მასში ჩართვის თვალსაზრისით. მატივად, ინდივიდს აქვს უნარი, უარყოს ესა თუ ის იარლიყი და ჩათვალოს, რომ იარლიყის „მიკერება“ სულაც არ არის ავტომატური პროცესი.

კატეგორია: 
ავტორები: