შეცდომა I გვარის, II გვარის

Error message

  • Deprecated function: Array and string offset access syntax with curly braces is deprecated in include_once() (line 20 of /var/www/dictionary.css.ge/public_html/includes/file.phar.inc).
  • Warning: "continue" targeting switch is equivalent to "break". Did you mean to use "continue 2"? in include_once() (line 1387 of /var/www/dictionary.css.ge/public_html/includes/bootstrap.inc).
  • Deprecated function: implode(): Passing glue string after array is deprecated. Swap the parameters in drupal_get_feeds() (line 394 of /var/www/dictionary.css.ge/public_html/includes/common.inc).
Error I Type, II Type

სტატისტიკური კრიტერიუმი მკვლევარს აძლევს საშუალებას უარყოს ან ვერ უარყოს ნულოვანი ჰიპოთეზა. გადაწყვეტილების სისწორე დამოკიდებულია იმაზე, არის თუ არა ნულოვანი ჰიპოთეზა ჭეშმარიტი. გადაწყვეტილების მიღების დროს შესაძლებელია დაშვებული იყოს შეცდომები: I გვარის შეცდომა, როცა უარყოფენ ნულოვან ჰიპოთეზას მაშინ, როცა ის ჭეშმარიტია (მისი დაშვების ალბათობა ტოლია მნიშვნელოვნების დონისა ) a და II გვარის შეცდომა, როცა არ უარყოფენ მცდარ ნულოვან ჰიპოთეზას. შეცდომები ხდება იმის გამო, რომ გადაწყვეტილების მიღება ალბათური ხასიათისაა. პირველი გვარის შეცდომის დაშვების ალბათობა დამოკიდებულია არჩეული მნიშვნელოვნების დონეზე. როცა a=0.05 არსებობს ერთი შანსი ოციდან, რომ დაშვებული იყოს პირველი გვარის შეცდომა ნულოვანი ჰიპოთეზის უარყოფით, როცა ის რეალურად  ჭეშმარიტია. ანალოგიურად, როცა a=0.01 -ს, არსებობს ერთი შანსი 100 - დან, რომ დაშვებული იყოს პირველი გვარის შეცდომა.  პირველი გვარის შეცდომის შემცირებით იზრდება მეორე გვარის შეცდომის დაშვების შანსი. მეორე გვარის შეცდომის ალბათობას აღნიშნავენ β- თი. ალტერნატიული ჰიპოთეზის Ha- ს  მიღების ალბათობა, როცა ის ჭეშმარიტია არის . 1- β ამ  1-β  ალბათობას ეწოდება  სტატისტიკური კრიტერიუმის სიმძლავრე.  

ცხრილი გვიჩვენებს ამ შეცდომებსა და შესაძლო სწორ გადაწყვეტილებებს. 

შეცდომები და სწორი გადაწყვეტილებები სტატისტიკურ ჰიპოთეზებში და თითოეულ შედეგთან დაკავშირებული ალბათობა
გადაწყვეტილება 
ჭეშმარიტი სიტუაცია H0 არ არის უარყოფილი H0 უარყოფილია
H0 ჭეშმარიტია სწორი გადაწყვეტილება  პირველი გვარის შეცდომა
   p=1-a   p=a
Ha ჭეშმარიტია  მეორე გვარის შეცდომა  სწორი გადაწყვეტილება
   p=β  p=1-β

                           

***

გამოყენებული ლიტერატურა:

Field, A. (2013). Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics. SAGE Publications Ltd.

კისი, ჰ. (2008). სტატისტიკა სოციალურ მეცნიერებებში. სოციალურ მეცნიერებათა ცენტრი.  თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა                                                                                          

კატეგორია: 
ავტორები: