გამოიყენება თუ შესადარებელია სხვადასხვა ერთეულებში გაზომილი მონაცემთა ორი სიმრავლის გაფანტულობის ხარისხი, ანუ ცვალებადობა. ვარიაციის კოეფიციენტი გამოისახება პროცენტებით და გამოითვლება ფორმულით:

\[CVar = \frac{S}{{\bar X}} \cdot 100\% ,\]

სადაც S შერჩევის სტანდარტული გადახრაა, $\overline{X}$ შერჩევის საშუალოა.

ვარიაციის კოეფიციენტი ითვალისწინებს შერჩევის საშუალოს სიდიდესაც და ფაქტიურად ზომავს საშუალოს ერთეულზე მოსულ სტანდარტულ გადახრას. შესაძლებელია, რომ მონაცემთა ერთი სიმრავლის სტანდარტული გადახრა უფრო დიდი აღმოჩნდეს მეორე სიმრავლის სტანდარტულ გადახრაზე, მაგრამ ვარიაციის კოეფიციენტისათვის იყოს შებრუნებული თანაფარდობა.

მაგალითი: სამთვიანი პერიოდის განმავლობაში ყოველდღიურად გაყიდული მანქანების საშუალოა 87 ცალი, სტანდარტული გადახრა 35 ცალი; გადახდილი თანხების საშუალოა 3567 ლარი, სტანდარტული გადახრა კი 775 ლარი. სად არის უფრო დიდი ცვალებადობა? 

აქ ცვლადები გაზომილია სხვადასხვა ერთეულში და ცვალებადობის შესადარებლად გამოვთვალოთ ვარიაციის კოეფიციენტი ორივე შემთხვევისათვის. 

$CVar=\frac{S}{X}·100\%=\frac{35}{87}·100\%=40.2\%$, გაყიდვების შემთხვევაში; 

$CVar=\frac{S}{\overline{X}}·100\%=\frac{775}{3567}·100\%=21.7\%,$ თანხების შემთხვევაში;

ანუ გადახდილი თანხები ნაკლებად ცვალებადია, ვიდრე გაყიდვების რაოდენობები.

***

გამოყენებული ლიტერატურა:

Field, A. (2013). Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics. SAGE Publications Ltd.

კისი, ჰ. (2008). სტატისტიკა სოციალურ მეცნიერებებში. სოციალურ მეცნიერებათა ცენტრი.  თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა