სიდიდე, რომელიც გამოიყენება სტატისტიკური ჰიპოთეზების შემოწმებისას. ამ სიდიდის განმარტება დამოკიდებულია იმაზე ცალმხრივია თუ ორმხრივი კრიტერიუმი. თუ ნულოვანი ჰიპოთეზა სამართლიანია, მაშინ კრიტერიუმის სტატისტიკის განაწილება ცნობილია და მარჯვენა ცალმხრივ ჰიპოთეზაში P - მნიშვნელობა განიმარტება როგორც ალბათობა იმისა, რომ ამ განაწილების მქონე შემთხვევითი სიდიდე აღემატება კრიტერიუმის სტატისტიკის ფაქტიურ მნიშვნელობას. სხვა სიტყვებით, ვთქვათ ჰიპოთეზა მოწმდება რაიმე T სტატისტიკით, რომლის შერჩევითი ფაქტიური მნიშვნელობა გამოვიდა t, მაშინ P - მნიშვნელობა არის Pr=P(T>t) მარცხენა ცალმხივი ჰიპოთეზისას P - მნიშვნელობა იქნება Pl=P(T<t) ხოლო ორმხრივისას ასე განიმარტება P=2min(Pr,Pl) თუ P - მნიშვნელობა ნაკლებია წინასწარ ფიქსირებული α მნიშვნელოვნების დონეზე ნულოვან ჰიპოთეზას უარყოფენ ალტერნატივის სასარგებლოდ.
ჰიპოთეზების შემოწმების კლასიკური მეთოდი დამყარებულია კრიტიკული წერტილების ცნებაზე, P - მნიშვნელობის მეთოდი გამოიყენება როგორც მისი ალტერნატივა.
მაგალითი: ნორმალურად განაწილებული პოპულაციიდან, σ=4 სტანდარტული გადახრით, აღებულია შერჩევა, n=9,ˉX=13მნიშვნელოვნობის დონით α=0.05 შესამოწმებელია შემდეგი ჰიპოთეზა განაწილების საშუალოს შესახებ: H0:μ=10, რადგან დისპერსია ცნობილია, გამოიყენება კრიტერიუმის სტატისტიკა
ვიპოვოთ P - მნიშვნელობა, ორმხრივი ალტერნატივის შემთხვევაში P - მნიშვნელობა იქნება ვინაიდან 0.04<0.05-ზე, ამიტომ 0.05 მნიშვნელოვნების დონით ნულოვან ჰიპოთეზას უარვყოფთ.
***
გამოყენებული ლიტერატურა:
Field, A. (2013). Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics. SAGE Publications Ltd.
კისი, ჰ. (2008). სტატისტიკა სოციალურ მეცნიერებებში. სოციალურ მეცნიერებათა ცენტრი. თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა