სახელმწიფოცენტრიზმი

Error message

  • Deprecated function: Array and string offset access syntax with curly braces is deprecated in include_once() (line 20 of /var/www/dictionary.css.ge/public_html/includes/file.phar.inc).
  • Warning: "continue" targeting switch is equivalent to "break". Did you mean to use "continue 2"? in include_once() (line 1387 of /var/www/dictionary.css.ge/public_html/includes/bootstrap.inc).
  • Deprecated function: implode(): Passing glue string after array is deprecated. Swap the parameters in drupal_get_feeds() (line 394 of /var/www/dictionary.css.ge/public_html/includes/common.inc).
State-Centrism

სახელმწიფოცენტრული მიდგომა საერთაშორისო ურთიერთობებში, რომელიც სახელმწიფოებს განიხილავს, როგორც საერთაშორისო ურთიერთობების დომინანტ და განმსაზღვრელ აქტორებს. იგი მჭიდროდ არის დაკავშირებული პოლიტიკური რეალიზმის თეორიასთან და საერთაშორისო ურთიერთობების შინაარსად მიიჩნევს სახელმწიფოთაშორისი დაპირისპირებისა და ეროვნული უსაფრთხოების უზრუნველყოფას. სახელმწიფოები სრულიად ავტონომიურნი არიან ქმედებაში. შესაბამისად, არ არსებობს სახელმწიფოზე მაღლა მდგომი სახელისუფლებო სუბიექტი. ხოლო ცენტრალური ბირთვის უქონლობა განაპირობებს საერთაშორისო სისტემის ანარქიულობას. სახელმწიფოს ინტერესები არის ძირითადი ფაქტორი, რომელიც განსაზღვრავს აქტორების ქცევას საერთაშორისო არენაზე და, ამდენად, საერთაშორისო ურთიერთობების ხასიათს. ს. ერთმნიშვნელოვნად აღიარებს სახელმწიფოს სრულ დომინირებას როგორც საგარეო (მიიჩნევს მას უნიტარულ აქტორად), ისე საშინაო პოლიტიკაში (სახელმწიფოს კონტროლს უნდა ემორჩილებოდეს ეკონომიკური და სოციალურ–კულტურული ცხოვრებაც). ამის გარდა, მოსახლეობისაგან მოითხოვს მორჩილებასა და თავდადებას. ს–ის უკიდურესი ფორმაა ტოტალიტარული მმართველობა, განსაკუთრებით ფაშიზმი. თანამედროვე გლობალიზაციის პირობებში ს–ის პოზიციები მნიშვნელოვნად შესუსტდა. ზოგი მკვლევრის აზრით, მომავალში სახელმწიფო საერთოდ დაკარგავს საერთაშორისო ურთიერთობების ძირითადი აქტორის როლს და ადგილს ტრანსნაციონალურ კორპორაციებს და საერთაშორისო (პირველ რიგში არასამთავრობო) ორგანიზაციებს დაუთმობს.

***

ტერმინის პირველწყარო:  ​

​სოციალურ და პოლიტიკურ ტერმინთა ლექსიკონი–ცნობარი. (2004) სოციალურ მეცნიერებათა ცენტრი. თბილისი: ლოგოს პრესი

ავტორები: