ამ ორ ცნებას შორის განსხვავება გვიანდელ ფუნქციონალიზმში რობერტ მერტონმა შემოიტანა, როდესაც იგი აანალიზებდა თანამედროვე, სეკულარიზებული საზოგადოების მახასიათებლებს. ფ–ს მერტონი განსაზღვრავს როგორც „დაკვირვებად შედეგებს, რომლებიც ხელს უწყობს მოცემული სისტემის მიმართ ადაპტაციას და შეგუებას“. სხვანაირად რომ ითქვას, ფ–ში იგულისხმება გარკვეული ამოცანა (დავალება), რომელსაც რაიმე ინსტიტუტი ასრულებს უფრო ფართო სოციალური სტრუქტურებისათვის, რაც მიუთითებს მის წვლილზე სოციალური დანაწესების უწყვეტობასა და შენარჩუნებაში. რაც შეეხება დ–ს, მერტონის განსაზღვრებით, ესაა „ის დაკვირვებადი შედეგები, რომლებიც ამცირებენ სისტემის მიმართ ადაპტაციას და შეგუებას“. მერტონი საუბრობს აგრეთვე არაფუნქციური შედეგების ემპირიულ შესაძლებლობაზე, რომელიც უბრალოდ სულერთია განსახილველი სისტემისათვის. ნებისმიერ მოცემულ მომენტში მოვლენას შეიძლება ჰქონდეს როგორც ფ–ური, ისე დ–ური შედეგები. ეს, მერტონის მიხედვით, წარმოშობს შედეგთა ერთობლიობის წმინდა „ბოლოვადი ბალანსის“ განსაზღვრის პრობლემას, როდესაც სისტემის სტაბილურობისათვის აუცილებელია შენარჩუნდეს წონასწორობა მოვლენის განსხვავებულ შედეგებს შორის.
ფუნქცია და დისფუნქცია
Function and Dysfunction
კატეგორია: