XVII-XVIII სს–ის უტოპიური იდეები სოციალური პროტესტის მოძრაობაში, რევოლუციურ წრეებსა და პარტიებში, აგრეთვე საუკუნის ახალ გლობალურ პოლიტიკურ იდეებში, სამრეწველო და დემოკრატიულ რევოლუციებშიც აისახა. კერძოდ, XIX ს–ის დასაწყისში ფართოდ გავრცელდა სენ–სიმონის, ფურიეს, ოუენის, კაბეს და სხვათა მიერ ფორმულირებული იდეები სამრეწველო მუშათა კლასის ბრძოლის შედეგად საზოგადოების დეჰუმანიზირებული და ექსპლუატატორული ინდუსტრიალიზაციისაგან გადარჩენის შესახებ. სოციალ–უტოპისტები ლაპარაკობდნენ ახალი საზოგადოებრივი წყობის შესახებ, სადაც სრული ჰარმონია, მშვიდობა და სამართლიანობა სუფევს. ისინი ხშირად დეტალურად აღწერდნენ თუ როგორ იქნებოდა ორგანიზებული ასეთი საზოგადოება პატარა თემის სახით, ეროვნულ (ფურიე, ოუენი) და საერთაშორისო დონეზეც კი (სენ–სიმონი, კაბე). მარქსი და ენგელსი ცდილობდნენ მკაფიოდ გაემიჯნათ უტოპიური და, მათი აზრით, მეცნიერული სოციალიზმი. თავიანთი წინამორბედების – უტოპიური სოციალისტების იდეებს, რომლებიც საკმაოდ დიდ იმედს ამყარებდნენ გონიერებასა და განათლებაზე, როგორც სოციალიზმის მშენებლობის ძირითად ინსტრუმენტზე, ისინი უპირისპირებდნენ კლასობრივი ბრძოლისა და საზოგადოების რევოლუციური გარდაქმნის აუცილებლობის იდეას.

***

ტერმინის პირველწყარო:  ​

​სოციალურ და პოლიტიკურ ტერმინთა ლექსიკონი–ცნობარი. (2004) სოციალურ მეცნიერებათა ცენტრი. თბილისი: ლოგოს პრესი